GREEN BOOK (2018) ★★★★★

Feel good δραμεντί εποχής, που κέρδισε το βραβείο Κοινού στο φεστιβάλ του Τορόντο, Χρυσή Σφαίρα Κωμωδίας και πιθανότατα θα πρωταγωνιστήσει και στα φετινά Όσκαρ, βασισμένη σε αληθινή ιστορία και έξοχα γυρισμένη – κατά ένα βαθμό αναπάντεχη έκπληξη, καθώς σκηνοθετεί ο Πίτερ Φαρέλι (γνωστός με τον αδερφό του Μπόμπι, ως το ντουέτο που έκανε mainstream το είδος της χοντροκομμένης κωμωδίας τη δεκαετία του ‘90, με ταινίες όπως τα Κάτι Τρέχει Με Τη Μαίρη και Ο Ηλίθιος Και Ο Πανηλίθιος).

Ο Φράνκ Άντονι Βαλελόνγκα (Βίγκο Μόρτενσεν), ένας ιταλο-αμερικανός από το Μπρονξ της Νέας Υόρκης που εργάζεται στην ασφάλεια του νυχτερινού κέντρου Κοπακαμπάνα το 1962, αναλαμβάνει να συνοδεύσει τον μαύρο τζαζ πιανίστα Ντον Σίρλεϊ (Μαχερσάλα Άλι/ Moonlight), σε μια περιοδεία στις νότιες πολιτείες. Ο βιρτουόζος μουσικός θέλει να αποφύγει τις κακοτοπιές (το road trip γίνεται τηρώντας τον οδηγό του Πράσινου Βιβλίου– ένα προειδοποιητικό εγχειρίδιο ειδικά για μαύρους ταξιδιώτες, όπου προτείνονται μοτέλ, βενζινάδικα και εστιατόρια), αλλά από την άλλη αποζητά και να έρθει ο ίδιος αντιμέτωπος face to face με τη βαθιά ρατσιστική αντίληψη της Αμερικής. Έξι χρόνια νωρίτερα το ’56, ένας πολύ πιο διάσημος συνάδελφός του, ο Νατ Κινγκ Κόουλ, είχε ξυλοκοπηθεί από μέλη της Κου Κλουξ Κλαν σε μια συναυλία του Νότου μπροστά σε ένα λευκό κοινό 4.000 ατόμων. Σε ένα ρομαντικό πλαίσιο, νιώθεις ότι ο Σίρλεϊ θέλει να επιβληθεί σε αυτή τη μελανή σελίδα, με το ταλέντο και την αξιοπρέπειά του ως περήφανος μαύρος. Πέρα από τη στάση, τον βοηθά το γούστο στο ντύσιμο, η μόρφωση που εκπέμπει και οι τρόποι του, που είναι κάτι παραπάνω από εκλεπτυσμένοι, για τα τότε δεδομένα. Στο φιλμ όμως εκτός από τολμηρός ιδεαλιστής, σκιαγραφείται και ως ένας ήρωας με σκελετούς στη ντουλάπα και προβληματικές σχέσεις με τους συγγενείς του. Μια κριτική που έχει ταρακουνήσει το φιλμ στην Αμερική και ίσως του στοιχίσει βράβευση σε μεγάλες κατηγορίες των Όσκαρ, ανήκει στην ανιψιά του γενημμένου στη Φλόριντα μουσικού. Η Κάρολ Σίρλεϊ Κιμπλ κατηγορεί τους δημιουργούς, ότι η ιστορία του θείου της είναι όχι μόνο ελλειπής και χωρίς διασταυρωμένες μαρτυρίες από την οικογένειά του του (ο Φαρέλι παραδέχτηκε το σφάλμα στο Newsweek), αλλά επίσης θεωρεί ως ενοχλητικό, το ότι χρησιμοποιείται για πολλοστή φορά στο σινεμά η ζωή ενός μαύρου, που διορθώνει κατά ένα τρόπο τη μοίρα ενός λευκού (Η Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ, Ο Θρύλος του Μπάγκερ Βανς, Το Πράσινο Μίλι), άποψη που υπογραμμίζει και ο σκηνοθέτης Σπάικ Λι εδώ και καιρό, κάνοντας λόγο για αρχέτυπο Magical Negro στο -ακόμη και σήμερα συντηρητικό- Χόλιγουντ.

Ο Βαλελόνγκα από την άλλη, είναι ο κυρίαρχος χαρακτήρας στη ταινία. Δεν είναι περίεργο, καθώς παραγωγός και συν-σεναριογράφος είναι ένας εκ των γιων του (ο Νικ Βαλελόνγκα), που πάλευε εδώ και χρόνια για να πείσει τον Σίρλεϊ να του δώσει δικαιώματα για τη συγκεκριμένη βιογραφική ταινία (ο Σίρλεϊ του επέτρεψε να αποκαλύψει τη σεξουαλικότητά του, μετά το θάνατό του, το 2013). Ο Τόνι –με το παρατσούκλι Λιπ- από ρατσιστής μετατρέπεται σε ένα συμπονετικό άτομο, που κατανοεί σε βάθος τις φυλετικές διακρίσεις και υπερασπίζεται τον Δόκτωρ (τίτλος με τον οποίο θέλει να τον αποκαλούν) Ντον. Μετά τα γεγονότα που παρουσιάζονται στη συγκεκριμένη ταινία, ο Τόνι θα επιστρέψει στο κλαμπ Κοπακαμπάνα, όπου θα γίνει αντιληπτός από το Χόλιγουντ και θα πετύχει μικρά περάσματα στην οθόνη, σε classics όπως Ο Νονός, Τα Καλά Παιδιά, Οργισμένο Είδωλο, Ντόνι Μπράσκο, αλλά και τους τηλεοπτικούς Σοπράνος. Το Green Book διαθέτει πολλές και εύστοχες κωμικές στιγμές, προσφέρει συγκίνηση και προβληματισμό, ενώ οι δυο πρωταγωνιστές του έχουν εξαιρετική χημεία και πραγματικά «ταξιδεύουν» το θεατή, σε μια αξέχαστη και ακούραστη (παρά τα 130’ της διάρκειάς της) διαδρομή.

Ετικέτες: Βίγκο Μόρτενσεν,Μαχερσάλα Άλι,Πίτερ Φαρέλι